Hướng dẫn cha mẹ tự theo dõi thân nhiệt trẻ sơ sinh tại nhà

Những thay đổi bất thường của thân nhiệt trẻ sơ sinh có thể là dấu hiệu của các bệnh lý nghiêm trọng, vì vậy theo dõi thân nhiệt trẻ sơ sinh thường xuyên sẽ giúp cha mẹ phát hiện sớm tình trạng bất thường, hỗ trợ chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Thân nhiệt bình thường của trẻ sơ sinh

Theo các chuyên gia y tế, thân nhiệt của trẻ sơ sinh luôn thấp hơn so với người lớn từ 1-1,5 °C. Thân nhiệt bình thường của trẻ sơ sinh dao động trong khoảng 36,5°C – 37,2°C (khi đo ở nách).

So với người lớn, thân nhiệt của trẻ sơ sinh cũng có sự khác biệt. Do khả năng tự điều chỉnh thân nhiệt vẫn chưa hoàn thiện, trẻ sơ sinh dễ bị ảnh hưởng bởi nhiệt độ môi trường xung quanh.

Nhiệt độ cơ thể của trẻ sơ sinh có thể thay đổi nhẹ tùy thuộc vào một số yếu tố như:

• Thời điểm trong ngày: thông thường thân nhiệt của trẻ sơ sinh vào buổi chiều sẽ cao hơn buổi sáng.
• Nhiệt độ môi trường: thời tiết hay nhiệt độ phòng ngủ của trẻ quá cao hay quá thấp cũng dễ làm thân nhiệt của trẻ thay đổi.
• Mặc quần áo quá dày: mặc nhiều quần áo hoặc quấn tã lót quá dày cũng làm trẻ dễ bị nóng hơn.

Tuy nhiên, sự thay đổi về thân nhiệt do tác động của môi trường thường chỉ dao động trong khoảng 0,5°C – 1°C và không ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ.

Nhiệt độ của trẻ sơ sinh cũng còn tuỳ thuộc vào vị trí đo:

• Đo ở hậu môn: Thân nhiệt trẻ sơ sinh từ 36,6 – 38°C
• Đo ở tai: Thân nhiệt trẻ sơ sinh từ 35,8 – 38°C
• Đo ở miệng: Thân nhiệt trẻ sơ sinh từ 35,5 – 37,5°C
• Đo ở nách: Thân nhiệt trẻ sơ sinh từ 34,7 – 37,3°C.

Nếu thông số nhiệt độ của trẻ như trên thì có nghĩa là trẻ vẫn bình thường.

Xem thêm: Nhiệt độ phòng cho trẻ sơ sinh khi ngủ bao nhiêu là lý tưởng?

Cách đo thân nhiệt cho trẻ sơ sinh

1. Vị trí đo

Đo ở hậu môn:

• Trong các vị trí đo, thì đo nhiệt độ cho trẻ sơ sinh ở hậu môn là chính xác nhất, nhưng dễ gây khó chịu cho trẻ.
• Lứa tuổi thích hợp để đo ở hậu môn là các bé từ 6 tuần tuổi trở xuống.

Đo ở nách:

• Đo nhiệt độ ở nách dễ thực hiện nhưng là phương pháp kém chính xác
• Với các bé từ 5 tuần trở lên, cha mẹ có thể đo thân nhiệt ở nách vì mức chênh lệch nhiệt độ so với hậu môn chỉ là 0,2°C. Tuy nhiên, nếu nhiệt độ ở nách dưới 37,2°C thì phụ huynh nên sử dụng thêm phương pháp đo thân nhiệt ở hậu môn.

Vị trí đo khác:

• Tai: Chỉ phù hợp cho trẻ trên 6 tháng tuổi, và cần sử dụng nhiệt kế tai chuyên dụng.
• Miệng: Chỉ phù hợp cho trẻ trên 4 tháng tuổi, cần phối hợp tốt với trẻ.

Lưu ý:

Cha mẹ nên sử dụng nhiệt kế điện tử thay cho nhiệt kế thủy ngân để đảm bảo an toàn cho trẻ. Nhiệt kế thuỷ ngân dễ vỡ nên có thể gây nguy hiểm khi sử dụng cho trẻ sơ sinh.

2. Cách thực hiện:

Đo hậu môn:

• Rửa sạch tay và đầu nhiệt kế để tránh nhiễm khuẩn cho bé.
• Thoa vaseline vào phần đầu bạc của nhiệt kế.
• Cho trẻ nằm sấp, nhẹ nhàng đưa đầu phần đầu bạc của nhiệt kế vào hậu môn khoảng 1-1.5 cm.
• Giữ nguyên tư thế 1 phút với nhiệt kế điện tử, 2 phút với nhiệt kế thuỷ ngân
• Rút nhiệt kế ra, lau sạch.

Đo ở nách:

• Lau khô nách trẻ
• Đặt nhiệt kế vào nách, kẹp sát cánh tay vào thân mình. Giữ nguyên tư thế 4-5 phút.

Đo ở tai:

• Kéo tai ngoài của trẻ trước khi đặt nhiệt kế vào.
• Giữ đầu dò nhiệt kế ở trong tai của trẻ trong vòng 2 giây.

Đo ở miệng:

• Rửa sạch nhiệt kế và tay bằng xà bông
• Cho trẻ ngậm nhiệt kế dưới lưỡi, ngậm kín miệng.
• Giữ nguyên tư thế 1-2 phút với nhiệt kế điện tử, và trong 3 phút với nhiệt kế thuỷ ngân

Xử lý như thế nào khi thân nhiệt trẻ thay đổi bất thường

Chỉ cần kiểm tra tay hoặc chân của bé là cha mẹ có thể dễ dàng cảm nhận được sự thay đổi thân nhiệt bất thường ở trẻ sơ sinh.

Khi thân nhiệt của trẻ sơ sinh thay đổi bất thường, cha mẹ cần bình tĩnh và thực hiện các bước sau:

Trẻ bị hạ thân nhiệt:

• Nếu thân nhiệt trẻ dưới 36,5°C, mẹ có thể mặc thêm quần áo mỏng hoặc quấn thêm chăn mỏng cho bé
• Nếu thân nhiệt trẻ không tăng lên sau 30 phút hoặc có các triệu chứng bất thường khác, hãy đưa trẻ đi khám bác sĩ ngay.

Trẻ bị sốt dưới 38°C:

• Cho trẻ mặc quần áo thoáng mát.
• Cho trẻ bú thêm hoặc uống nhiều nước nếu cần thiết
• Vệ sinh thân thể cho trẻ bằng nước ấm.
• Theo dõi nhiệt độ thường xuyên.

Trẻ bị sốt trên 38°C

• Cho trẻ mặc quần áo thoáng mát.
• Chườm ấm cho trẻ bằng khăn ấm (không dùng nước đá).
• Cho trẻ uống nhiều nước.
• Có thể sử dụng thuốc hạ sốt dạng nhét hậu môn nếu cần và đưa trẻ tới các cơ sở y tế gần nhất để khám và điều trị.

Thân nhiệt trẻ sơ sinh có sự khác biệt so với người lớn, vì vậy trẻ sơ sinh luôn cần sự theo dõi thân nhiệt đặc biệt hơn. Hi vọng, với những thông tin trên đây có thể giúp cha mẹ có thêm kinh nghiệm để chăm sóc cho trẻ thích hợp.

Trẻ sơ sinh bao nhiêu độ là sốt, sốt bao nhiêu độ là nguy hiểm?

Tham khảo thêm:

• Hướng dẫn tự theo dõi thân nhiệt của trẻ sơ sinh – Bệnh viện Vinmec: https://www.vinmec.com/vi/tin-tuc/thong-tin-suc-khoe/nhi/huong-dan-tu-theo-doi-nhiet-cua-tre-so-sinh
• Tìm hiểu nhiệt độ bình thường của trẻ sơ sinh để bảo vệ con đúng cách – Bệnh viện đa khoa Bắc Hà: https://benhvienbacha.vn/tu-van/tim-hieu-nhiet-do-binh-thuong-cua-tre-so-sinh-de-bao-ve-con-dung-cach/